بررسی فرسایش پذیری حوضه آبریز رودخانه اوجان چای (بستان آباد - آذربایجانشرقی) با استفاده از تئوری فازی

حوضه آبریز رودخانه اوجان چای با وسعت 931/3 کیلومترمربع در 35 کیلومتری جنوبشرقی شهر تبریز قرار گرفته و شهرستان بستان آباد تقریبا در مرکز حوضه واقع شده است . رودخانه اوجان چای که از دامنه های شمالی ارتفاعات سهند سرچشمه می گیرد، پس از گذر از شهر بستان آباد، در محل شهر بخشایش به تلخه رود می پیوندد. بالا آمدن نسبتا سریع بستر رودخانه مزبور در سالهای اخیر مشکلات زیست - محیطی عمده ای را برای ساکنین و کشاورزان منطقه بویژه در شهرستان بخشایش بوجود آورده است . بنظر می رسد بالا رفتن میزان فرسایش پذیری حوضه نقش عمده ای را در افزایش میزان رسوبگذاری و بتبع از آن بالا آمدن بستر رودخانه ایفا کرده است . بدین لحاظ با وزن دهی به عمده عوامل موثر در فرسایش نظیر، زمین شناسی، توپوگرافی، کاربری اراضی و دانسیته آبراهه نقشه فرسایش پذیری حوض تهیه گردید. مجموعه های فازی برای وزن دهی به عوامل مورد استفاده قرار گرفتن محدوده ای از احتمالات به جای اختصاص یک عدد قطعی برای بیان وزن عوامل، می توانند تجزیه و تحلیل دقیقتری از نقش عوامل طبیعی ارائه نمایند. برای مقایسه دقت روش مزبور با روش وزن دهی با اعداد قطعی نقشه پهنه بندی دیگری با استفاده از جداول دوبعدی در محیط gis تهیه گردید. مقایسه وضعیت فرسایش و عوامل مورد استفاده در 78 ایستگاه مورد مطالعه در حوضه با نقشه های یاد شده نشان می دهد که نقشه تهیه شده بااستفاده از مجموعه های فازی علاوه بر داشتن دقت بالا با وضعیت فعلی فرسایش در منطقه انطباق بیشتری دارد. برای افزایش میزان دقت محاسبات و سرعت پردازش اطلاعات و نقشه ها، سیستمهای اطلاعات جغرافیائی - gis برای رقومی کردن و پردازش نقشه ها مورد قرار گرفت .